ORHUN ABİDELERİ
Arkadaşlar merhaba! bu gün Orhun Abideleri hakkında araştırma yaptım. Aklımda kalanları sizlerle paylaşmak istedim. Hem size de faydalı olur.
Orhun Yazıtları Göktürk İmparatorluğu'n
un ünlü hükümdarı Bilge Kağan devrinden kalma altı adet yazılı dikilitaştır. Bu taşlar Orhun alfabesi ile yazılmıştır. Orta Asya'da dikili olan bu abidelerden üç tanesi çok önemliymiş. Bunlar Tonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kağan'mış. Bu abideler Yollug Tigin tarafından dikilmiş. Bu üç abide Türkçe ve Çince olarak yazılmış.
Orhun Abideleri 1893 yılında Danimarkalı bir dil bilgini olan Wilhem Thomsen tarafından okunmuş. Orhun Abidelerinde savaşlar, anlaşmalar ve diğer faaliyetler anlatılıyormuş. (günümüz türkçe'siyle)
2. Dokuz Oğuz beyleri ve bütün halkı, bu sözlerimi iyice işitin (ve) adamakıllı dinleyin: İleride gün doğusuna, güneyde gün ortasına, batıda gün batısına, kuzeyde gece ortasına kadar, bu (sınırlar) içindeki halklar hep bana bağlıdır. Bunca halkı
3. hep düzene soktum. Onlar şimdi (hiç de) kötü (durumda) değiller. Türk kağanı Ötüken dağlarında oturursa (ordan buraları yönetirse) memlekette sıkıntı olmaz. Doğuda Şantung ovasına kadar ordu sevk ettim, denize ulaşmama az kaldı, güneyde Dokuz Ersin'e kadar ordu sevk ettim, Tibet'e ulaşmama az kaldı. Batıda İnci (Sır Derya) ırmağını
4. geçerek Demir Kapı'ya kadar ordu sevk ettim. Kuzeyde Yir Bayırku topraklarına kadar ordu sevk ettim. Bunca diyara kadar (ordularımı) yürüttüm. (Anladım ki) Ötüken dağlarından daha iyi bir yer asla yokmuş. İl tutacak yer Ötüken dağları imiş. Bu yerde yerleşip Çin halkı ile
5. anlaştım. (Çinliler) altını, gümüşü, ipeği ve ipekli kumaşları güçlük çıkarmaksızın öylece veriyorlar. Çin halkının sözü tatlı, ipek kumaşı yumuşak imiş.Tatlı sözlerle ve yumuşak ipekli kumaşlarla aldatıp uzaktaki halkları böylece (kendilerine) yaklaştırırlar imiş. (Bu halklar) yaklaşıp yerleştikten sonra o zaman fesatlıklarını o zaman düşünürler imiş.
İlgilendiğiniz için teşekkürler.....
İyi günler!
Yorumlar